آیا تا به حال با این صحنه مواجه شده‌اید که پس از استفاده از سینک ظرفشویی یا وان حمام، آب به سختی پایین می‌رود و جمع می‌شود؟ این مشکل آزاردهنده، نشانه‌ای از گرفتگی لوله های فاضلاب است که می‌تواند آرامش خانه شما را به هم بزند. اما نگران نباشید! در این پست، قصد داریم به تفصیل روش‌هایی را برای رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب توسط خودتان آموزش دهیم.
اگر آب به کندی تخلیه می‌شود یا حتی پس می‌زند، شما در جای درستی هستید. با ما همراه باشید تا با راهکارهای عملی، این مشکل را حل کنیم.
نقاط اصلی گرفتگی لوله‌های فاضلاب در خانه
در خانه، پنج نقطه اصلی وجود دارد که معمولاً دچار گرفتگی لوله فاضلاب و عدم تخلیه آب می‌شوند:
- آشپزخانه: سینک ظرفشویی
- حمام: کفشور حمام و وان
- روشویی: کاسه روشویی
- توالت
- محل قرارگیری ماشین لباسشویی: کف‌شوی زیر سینی ضدآب
علائم هشداردهنده گرفتگی لوله‌های فاضلاب
مشکلاتی که به دلیل گرفتگی لوله‌های فاضلاب به وجود می‌آیند، می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. به این علائم توجه کنید:
- علامت ۱: آب به کندی از لوله فاضلاب خارج می‌شود. شایع‌ترین علامت، کند شدن جریان آب است. مثلاً در آشپزخانه، هنگام شستن ظروف، آب به دلیل تخلیه ضعیف در کف سینک جمع می‌شود.
- علامت ۲: آب از لوله فاضلاب به بالا برمی‌گردد. (پس می‌زند) در حمام، ممکن است با کشیدن درپوش وان، آب از خروجی کفشور حمام به بالا برگردد. در آشپزخانه، نشت آب از زیر کابینت پس از شستن ظروف نیز یکی از پدیده‌های پس زدن آب است. در لوله‌های فاضلاب بیرونی (محوطه)، سرریز شدن فضولات نیز ممکن است رخ دهد.
- علامت ۳: آب به هیچ وجه از لوله فاضلاب خارج نمی‌شود. در موارد شدید، ممکن است آب به طور کامل از لوله فاضلاب تخلیه نشود. این پدیده در آشپزخانه، روشویی و حمام (وان) رخ می‌دهد. علت اصلی این نوع گرفتگی‌های شدید، تقریباً همیشه در اعماق لوله فاضلاب قرار دارد.
- علامت ۴: نشت آب روی کف زمین. (در مورد آشپزخانه) گرفتگی لوله فاضلاب می‌تواند باعث نشت آب شود. این مشکل عمدتاً در آشپزخانه رخ می‌دهد، زمانی که آبی که باید تخلیه شود، به بالا برگشته و از اتصالات لوله نشت می‌کند.
ریشه‌یابی مشکل: چرا لوله‌ها می‌گیرند؟
علت اصلی عدم تخلیه آب از لوله‌های فاضلاب، تجمع کثیفی و مواد زائد در داخل لوله است. شدت علائم (از کندی جریان تا عدم تخلیه کامل و پس زدن آب) به مقدار و سختی مواد ایجادکننده گرفتگی بستگی دارد. حتی اگر مقدار مواد کم باشد، یک جسم سخت می‌تواند گرفتگی شدید ایجاد کند.
عوامل ایجادکننده گرفتگی متفاوت در مکان‌های مختلف:
- توالت: آلودگی جمع شده، عمدتاً از ترکیبات کلسیم موجود در ادرار تشکیل شده و به آن سنگ ادرار (Urine Scale) می‌گویند. استفاده از مواد شیمیایی (محلول‌های خاص) برای رفع این نوع گرفتگی بسیار مؤثر است.
- حمام: ماده‌ای که باعث گرفتگی لوله فاضلاب حمام می‌شود، عمدتاً موی سر است. موی سر با باقیمانده شامپو و صابون ترکیب شده و به توده‌ای کثیف تبدیل می‌شود.
- آشپزخانه: ماده لجن مانندی در لوله های آشپزخانه رسوب می‌کند که حاصل تغییر ماهیت روغن است که اسکام (Scum) نامیده می‌شود. کثیفی‌های روغنی با گذشت زمان اکسید شده و مانند صابون سفت و سخت می‌شوند.
- روشویی: توده کثیفی که در لوله‌های روشویی رسوب می‌کند، حاصل ترکیب شدن مواد شوینده با آلودگی‌هایی مانند چربی پوست است که اکسید شده‌اند. اگرچه به سختیِ اسکام آشپزخانه نیست، اما چسبندگی آن برای مسدود کردن لوله‌های باریک روشویی کافی است.
- ماشین لباسشویی: چیزی که باعث گرفتگی لوله فاضلاب ماشین لباسشویی می‌شود، پرز و الیاف لباس است. در ماشین‌های لباسشویی درام‌دار، به خصوص در فرآیند خشک‌کن، معمولاً الیاف بیشتری آزاد و تخلیه می‌شود.
- لوله‌های فاضلاب محوطه (بیرون ساختمان): نام صحیح لوله‌های فاضلاب بیرونی، حوضچه تخلیه (Drainage Manhole) است که دو نوع دارد: حوضچه فاضلاب (Sewage Manhole) و حوضچه آب باران (Rainwater Manhole). مشکلات تکان‌دهنده‌ای مانند سرریز شدن فضولات، مربوط به حوضچه فاضلاب است.
راهنمای گام به گام رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب توسط خودتان
از اینجا به بعد، روش‌های عملی برای رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب را توضیح می‌دهیم. قاعدتاً گرفتگی شما باید در یکی از نقاط زیر باشد:
- رفع گرفتگی سینک آشپزخانه اینجا کلیک کنید
- رفع گرفتگی لوله فاضلاب حمام (کفشور و وان)
- رفع گرفتگی لوله فاضلاب روشویی (کاسه روشویی)
- رفع گرفتگی لوله فاضلاب محل لباسشویی (کف‌شوی زیر سینی ضدآب)
- رفع گرفتگی توالت
چرا فاضلاب صدای قل‌قل می‌دهد؟
مشکلات مربوط به فاضلاب و تخلیه آب، اغلب با صداهای غیرعادی همراه است، مانند قل‌قل کردن در توالت، یا صداهایی شبیه قاپ‌قاپ یا پُک‌پُک از فاضلاب آشپزخانه یا حمام.
علت صدای لوله های گرفته شده: یک لوله فاضلاب سالم، یک لوله توخالی است. هنگام جریان یافتن فاضلاب، آب و هوا به نرمی حرکت کرده و جایشان با هم عوض می‌شود. اما در لوله‌ای که کثیفی به دیواره داخلی آن چسبیده باشد، وقتی آب وارد لوله می‌شود، جریان آب در قسمتی که کثیفی چسبیده است، برای لحظه‌ای متوقف می‌شود. در نتیجه، فشار داخل لوله فاضلاب از حد نرمال فراتر رفته و هوای فشرده شده به سمت جایی که فشار هوا کمتر است (به سمت بالا) حرکت می‌کند. حباب‌های هوایی که در این زمان ایجاد می‌شوند، علت آن صدای قل‌قل هستند.
مثال‌ها:
- در مواردی که لوله‌های فاضلاب حمام و محل لباسشویی زیر کف به هم متصل هستند، ممکن است صدای قل‌قلی که هنگام تخلیه آب حمام ایجاد می‌شود، از خروجی فاضلاب ماشین لباسشویی شنیده شود.
- در آپارتمان‌ها، اگر چندین خانوار در طبقات بالا به طور همزمان از آب استفاده کنند، بخشی از لوله اصلی فاضلاب برای لحظه‌ای کاملاً پر از آب می‌شود. این امر می‌تواند باعث شود که هوا به داخل فاضلاب حمام یک واحد در طبقه پایین‌تر فوران کرده و صدای قل‌قل ایجاد کند.
امیدواریم این راهنمای جامع به شما در رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب کمک کرده باشد. با رعایت نکات ایمنی و استفاده صحیح از ابزارها، می‌توانید بسیاری از مشکلات را خودتان برطرف کنید. در صورتی که مشکل پابرجا بود یا علائم پیچیده‌تری مشاهده کردید، حتماً با متخصصین لوله بازکنی تماس بگیرید.